de helende kracht van muziek:
|
het theater
|
de griekse dubbelfluit
De Belgische musicus Winne Clement bouwt fluiten naar voorbeelden van de Balkan tot aan Pakistan toe. Deze fluiten worden helemaal met de hand gemaakt. Het bouwen van fluiten is een oeroude traditie die teruggaat tot de periode dat de Griekse cultuur overheerste. Zo kun je bij hem een dubbelfluit bestellen die erg lijkt op de dubbelfluit die in het Griekse theater gebruikt werd om een toneelstuk muzikaal te omlijsten. De ene fluit produceert een grondtoon en de andere wordt gebruikt om de melodie te spelen. De website bevat ook enkele geluidsfragmenten, zodat je kunt beluisteren hoe een dergelijke fluit klinkt.
zo klonk dat ongeveer:Het klinkt ons wat onwennig in de oren, maar zo moet een stasimon van Euripides ongeveer geklonken hebben:
requisietenDe twee (en later drie) acteurs konden snel van rol verwisselen door het gebruik van theatermaskers. Deze waren gemaakt van vergankelijke materialen als gesteven linnen, leer, kurk en hout. Daarom is er geen enkel masker bewaard gebleven. Onze kennis ervan moeten we baseren op anderen bronnen, zoals vaasschilderingen of replica's in klei. De maskers omgaven als een helm het hele hoofd en bevatten kleine openingen voor de ogen en een grote voor de mond. Omdat de acteurs erg weinig konden zien, was het des te belangrijker dat ze goed konden horen waar de andere spelers zich bevonden. Vandaar dat de maskers grote ooropeningen hadden die bedekt werden door de haren van de geïntegreerde pruik van mensen- of dierenhaar. De maskers vertoonden groteske gezichtsuitdrukkingen, zodat ook van veraf duidelijk was voor het publiek met wat voor personage ze van doen hadden. Ook het koor droeg maskers, en wel identieke, om hen als groep te karakteriseren.
Waarschijnlijk werkte het masker ook als een soort klankkast voor de stem, waardoor die als het ware versterkt werd. Daarnaast droegen de acteurs uiteraard theaterkostuums en laarzen met dikke zolen, zodat ze groter leken. links: |
ter vergelijking: Noh (Japan)Japan kent vanaf de middeleeuwen een rijke dramatraditie. In dit land, dat trots is op zijn cultuur, zijn vele opleidingen waarin acteurs geschoold worden in deze oude vormen van theater. Overal in het land trekken de voorstellingen nog steeds veel publiek. Ook reizen toneelgezelschappen naar het buitenland om de mensen daar kennis te laten maken met deze aan strikte regels gebonden vormen van theater. Van de verschillende disciplines lijkt Noh nog het meest op de oude Griekse tragedies: de maskers, de twee acteurs (ook mannen in vrouwenrollen), het koor dat commentaar geeft op de gebeurtenissen, de dans, de muzikanten, de instrumenten, de onderwerpen, de uitvoering in de openlucht, de verheven taal en voordracht, het feit dat de verschillende voorstellingen, afgewisseld met komische entreactes (Kyogen) de hele dag in beslag namen: de overeenkomsten zijn frappant. Hieronder een paar scenes uit een dergelijke voorstelling :
Noh theatermaskersDe Japanners hebben de kunst van het maskers maken voor Noh theater geperfectioneerd. Met hetzelfde masker kan de acteur verschillende emoties suggereren door slechts zijn hoofd licht naar voren of naar achteren te houden. Doordat de hoek waaronder het publiek het masker ziet verandert, verandert ook de totale gezichtsuitdrukking, zoals je bij het voorbeeld hieronder kunt zien:
|